برای آزادی

روایت پرستاران از مشکلات شغلی در دوران کرونا
امیرسام گودرزی

سی‌ام آذر امسال، مصادف با روز پرستار در ایران بود. در یکسال اخیر و به دلیل انتشار و رشد ویروس کرونا در جهان، پرستاران در صف اول مقابله با آن قرار داشتند. در بسیاری از کشورها پرستاران با حقوق و مزایای شغلی کافی و وجود قوانین حمایتی، در شرایطی مناسب و رضایت بخش، به مراقبت از جان بیماران کرونایی می‌پردازند. در ایران اما شرایط متفاوت است.

هشتم آذرماه بود که پرستاران در نامه‌ای گلایه‌آمیز خطاب به رئیس‌جمهوری، نسبت به گسترش اعتراضات و نارضایتی‌های مدافعین سلامت به علت بی‌توجهی به مشکلات و نیاز‌های آنان در ایام کرونا از جمله خستگی، فرسودگی و سختی کار، کمبود نیرو، کاهش در پرداخت‌ها، عدم تحقق کامل شرایط فوق‌العاده و ویژه، نبود ایمنی شغلی و ابتلای بالای آنان به بیماری و اجرا نشدن مصوبات ستاد ملی کرونا هشدار دادند.

آنان در این نامه نوشتند در آبان‌ماه، «تعداد ۳۰ شهید پرستار [داشتیم] و مجموعاً تا امروز تعداد شهدای پرستار به ۸۴ نفر» رسیده؛ و «تعداد مبتلایان پرستار، ۵۰ هزار نفر و تعداد پرستاران قرنطینه، بستری یا … که از خدمت منفک شده‌اند از مرز هشت هزار نفر گذشته است.»

این پنجمین نامه پرستاران کشور به حسن روحانی بود. نامه‌ای که مانند ۴ نامهٔ قبلی با پاسخی از سوی رئیس‌جمهوری و هیأت دولت مواجه نشد.

پای صحبت پرستاران در یک بیمارستان تهران
مطالبات پرستاران از یک سو و شرایط نامساعد کاری آنان از سوی دیگر، ما را به یکی از بیمارستان‌های دولتی تهران کشاند تا با آنان به گفتگو بپردازیم. گفتگویی که به دلیل فعالیت مداوم پرستاران در محیط کار، چندین ساعت به طول انجامید.

یکی از پرستاران گفت:

«با ۲۸ سال سابقه کار، با وجود اینکه پرستاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است و طبق قانون استخدام کشوری پرستاران می‌توانند بعد از ۲۵ سال با ۳۰ روز حقوق بازنشسته شوند، مسئولین ما هر روز به یک بهانه از قبول درخواست بازنشستگی من و امثال من سرباز می‌زنند. یک روز می‌گویند نیرو نداریم، روز دیگر نبود بودجه برای استخدام پرستاران تازه فارغ التحصیل شده و پرستاران بیکار را بهانه می‌آورند. روزی دیگر به سخنان مقامات عالی رتبه استناد می‌کنند که پرستاران باید تمام و کمال در خدمت بیمارستان‌ها باشند و بهانه‌های دیگر.»

او ادامه می‌دهد: «در همین بیمارستان چند نفر دیگر هم شرایط مرا دارند، در همه‌جای تهران وضعیت همین است. شهرستان‌ها را نمی‌دانم ولی بعید است که وضعیت در آنجا بهتر باشد. خود من از نظر روحی و جسمی توان ادامه کار ندارم.»

پرستار دیگری نیز در همین رابطه بیان می‌کند:

«کلاً مسئولین ما با پرستارانی که متقاضی بازنشستگی و استفاده از قانون مشاغل سخت و زیان‌آور هستند به بهانه‌های مختلف مخالفت می‌کنند. ظاهراً قانونی که خودشان نوشته‌اند، فقط روی کاغذ است و اجرا نمی‌شود و ما از مزایای شغل سخت و زیان‌آور محروم هستیم.»

این پرستار نیز می‌گوید: «من سالها پرستار بالینی بوده‌ام. یعنی بیش از ۲۵ سال است که بر بالین بیمار حاضر شده و مدام هم در حال کار بوده‌ام. مسئول نبوده‌ام که روی صندلی بنشینم. حالا هم خسته و فرسوده هستم. یا قانون را اجرا کنند یا آن را لغو کنند. قانون برای پشت ویترین که نیست. تمام مشکلات ما پرستاران از همین بی‌قانونی‌ها ناشی می‌شود.»

این مشکلات در حالی مطرح شد که ۲۳ آذرماه، قائم مقام سازمان نظام پرستاری کشور هشدار داده بود: «فشار کاری شدید پرستاران هم از نظر جسمی و هم روحی روانی آنان را به سمت خستگی و فرسودگی زیادی برده است. بنابراین لازم است هر چه زودتر با ورود نیروهای تازه نفس و جایگزین از این فشار کاری کاسته شود.» هشداری که در یکسال اخیر بارها از سوی پرستاران و سازمان نظام پرستاری مطرح شده اما بدون پیگیری مانده است.

تجمع‌های اعتراضی پرستاران و پاسخگو نبودن دولت
از ابتدای امسال، تجمعات اعتراضی بسیاری در شهرهای مختلف ایران از سوی پرستاران و کادر درمان بیمارستان‌ها انجام شد.

مطالبهٔ محوری این تجمعات، اعتراض به عدم پرداخت چندین ماه مطالبات مزدی و اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری بود.