گزارشی از دوازدهمین فوروم اجتماعی جهانی که 26 الی 30 مارس 2013 در تونس برگزارشد

دوازدهمین فوروم اجتماعی جهانی به عنوان آلترناتیوی در مقابل جهانی شدن نئولیبرالی و تحت سلطۀ سرمایۀ جهانی، امسال در روزهای 26 الی 30 مارس در مرکز کشورتونس برگزارشد. از آنجا که عدم برگزاری فوروم در کشورهای دیکتاتوری یک پرنسیپ بوده و هست، تنها پس از انقلاب تونس ، سرنگونی و فرار بن علی دیکتاتور سابق آن در سال 2011 و ادامۀ حضور مردم بویژه جوانان و زنان برای پیگیری و تعمیق دست آوردهای ناقص انقلاب و دفاع از دموکراسی نیم بند به دست آمده، امکانات برگزاری فوروم جهانی در تونس را فراهم ساخت.

فورم اجتماعی جهانی در صبح 26 ام ماه مارس با گردهمائی بزرگ زنان از سراسر دنیا و همبستگی عظیم بین المللی با زنان مبارز تونس در آمفی تئاتر بزرگ دانشگاه تونس آغاز شد

این گردهمائی به گفتۀ امینه بومدین یکی از فعالین زن تونسی توسظ تشکل های مستقل زنان و همچنین تشکل زنان اتحادیۀ سراسری کارگران تونس" یو ژژ ت" ، اتحاد زنان دموکرات ، اتحاد زنان متشکل در سندیکا ها، اتحاد زنان محقق و پژوهشگر و بویژه زنان متشکل در نهاد فمنیستی فم دینامیک سازمان داده شده بود و در آن دهها پیام از زنان سراسر دنیا و همچنینن زنان تونسی به زبان های عربی انگلیسی فرانسه و اسپانیائی داده شد با مضامین برابری طلبی ، برخا ضدسرمایه داری و عموما در همبستگی با مبارزات زنان تونس برای آزادی و برابری.

روز 26 ام بعد از ظهر با مارش ده ها هزارنفره از سراسر جهان در همبستگی با جنبش های اجتماعی تونس از مرکز شهر تونس به سمت استادیوم ادامه یافت با نمایشی عظیم از پرچم ها و پلاکارد های برابری خواهانه و عدالت جویانه و شعارهائی به زبان های مختلف در همبستگی انسانی برای ساختن جهانی دیگر و همچنین پشتیبانی از جنبشی که مردم تونس برای حاکمیت بر سرنوشت خویش و برای زندگی بهتر آغاز کرده اند و در مرحلۀ حساسی از آن به سر می برند. اعتراض به قتل شکری بلعید از رهبران چپ که چند هفتۀ پیش انجام گرفته بوداز مضامین شعارهای تظاهرات تونسی ها بود که دولت قنوشی ،حزب النهضه و نیروهای مذهبی بنیادگرا را به همدستی در این جنایت متهم میکردند.

مضمون اصلی سوسیال فورم 2013 "منزلت انسانی" اعلام شده است. در تنظیم برنامۀ آن به گفتۀ سازمان دهندگان فوروم بیش از 4000 سازمان و نهاد مشارکت داشته اند. این برنامه شامل 1000 سمینار ، بحث، ورک شاپ و یا میزگرد اعلام شده بود که بنا بر توضیح خود فوروم این حوزه ها را در بر می گیرند:

1. برای تعمیق رادیکال پروسۀ انقلابی و کلونیالیسم زدائی در کشورهای شمال و همچنین جنوب، از طریق گسترش اشکال اعتراضات اجتماعی علیه دیکتاتورهای سیاسی و اقتصاد بازار، و برای اعمال ارادۀ کامل مردم این کشور ها بر منابع و سرنوشت خود.

2. برای جهانی عاری از هرنوع هژمونی طلبی و یا سلطۀ امپریالیستی که از طریق بدهی ها و تجارت آزاد به عنوان ابزاری برای فقیرسازی ، خانه خرابی و زیرسلطه کشیدن مردم بوسیلۀ کنسرن های فراملیتی و سرمایه داری مالی انجام میگیرد، رهائی از مردسالاری ، ستم و نابرابری سیستماتیک، رهائی از سیاست اجتماعی نئولیبرال ماشین جنگی علیه بشریت

3. برای ساختن جهانی نوین، به عنوان عکس العملی در مقابل بحران تمدنی و تجاری کردن زندگی،این جهان نوین متکی خواهد بود بر عدالت زیست محیطی و دستیابی پایدار انسان بر منابع مشترک در سطح جهان،بویژه مراقبت از کرۀ زمین شامل زمین، آب، جنگل ها، منابع انرژی و تنوع نوع به عنوان سرچشمۀ حیات ؛ رعایت حقوق اولیه، خودمختار و بومی مردمان و احترام به اقلیت ها و فرهنگ ، هویت، حدود اقلیمی ، زبان و دانش آنان.

4. برای یک جامعۀ انسانی، که متکی بر بنیادها و ارزش های کرامت انسانی باشد و دربرگیرندۀ عدالت و برابری بین همۀ انسان ها با در نظرداشتن گوناگونی آنان و مستقل از جنسیت، فرهنگ ، سن، توانائی های جسمی و مذهب آن ها. همچنین جامعه ای که بر اساس رعایت حقوق فردی، جمعی، شهروندی و سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی بناشده باشد، و برای رفع هرگونه ستم و تبعیض در اشکال راسیسم، بیگانه ستیزی، سیستم های کاستی، آپارتاید جنسیتی و نظایر آنها.

5.برای آزادی سفر و گزینش مسکن همۀ زنان و مردان، بویژه برای مهاجرین و پناهندگان ، قربانیان تجارت انسان، پناهجویان، گروه های جمعیتی بومی، خودگردان و سنتی، برای اقلیت ها، ملیت های مورد ستم بیگانگان، مردمی که در معرض جنگ و کشمکش قراردارند، و برای رعایت حقوق شهروندی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی

6. برای یک عدالت شناختی: برای حقوق لایتجزای انسان بر میراث فرهنگی انسان، برای مستعمره زدائی اندیشیدن و دموکراتیزه کردن دانش، فرهنگ، ارتباطات و فن آوری ها؛ برای پایان دادن به دانش هژمونی گر و همچنین خصوصی سازی دانش و فن آوری، برای تغییری بنیادین در سیستم حقوقی بر سرمایۀ عقلائی و پژوهش های علمی

7. برای برپائی پروسۀ دموکراتیکی جهت همگرائی انسان ها و جمع های انسانی، تحقق خواست آنان مبنی بر برخورداری از منزلت انسانی و زندگی بهتر، به عنوان مقابله با استراتژی های تفرقه و هژمونی، و برای آماده ساختن راه کارهای همبستگی و اشکالی که همکاری بین انسان ها را تحکیم می بخشند.

8. در جهانی در صلح، فارغ از جنگ به عنوان ابزاری برای سلطۀ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی. فارغ از پایگاه های نظامی و سلاح اتمی، احترام به حق ملت ها برای تعیین سرنوشت خویش و چگونگی استفاده از منابع خود، جهانی که در آن انسان های بی وطن و آنان که در مناطق جنگی و یا اشغالی به سر می برند مورد حمایت قرارگیرند.

9. برای جهانی دموکراتیک ، بدون هرگونه تبعیض که در آن مشارکت همه در کلیۀ شئونات زندگی اعم از پروسه های تصمیم گیری سیاسی در عرصه های ملی و بین المللی در چارچوب موسسات و مدل های حکومتی قانونی و دموکراتیک شامل سیستم های ملل متحد و موسسات مالی بین المللی، تضمین شود.

10. برای ساختن آلترنانیوی در مقابل جهانی شدن سرمایه دارانه و نئولیبرالیستی، متکی بر پرنسیپ های همکاری، سیستم مالیاتی عادلانه و تجدید تقسیم جهانی ثروت، که متمرکز بر نیازهای اساسی انسان، راه های نوینی را در تولید، مصرف و مبادله با استفاده از انرژی غیراتمی نو و ممنوعیت معافیت های مالیاتی، به پیش برد.

11. آیندۀ فوروم های اجتماعی: برای یک عکس العمل مشترک در قبال جنبش های اجتماعی، اهمیت کارزارهای نوین و پروسه های فوروم های اجتماعی، شما ها و استراتژی هائی برای آنیده، تا بدینوسیله رسیدن موثر همه به دنیای ممکن و فوری را تضمین کند.

در روزهای 26 تا 30 مارس قرارنبود که با شیوه های مرکزگرای پیشین با سخن رانی های غرای رهبران و بالا و پائین رفتن دست ها، پلاتفرم و منشور جهانشمولی برای رفع مصائب طی سالیان تلنبارشدۀ بشریت تهیه شود، بلکه از طریق کارگاه ها و سمینارها و بحث های باز مختلف با مشارکت و دخالت همۀ فعالان علاقمند، شیوه های خودگردانی و خردجمعی مشترک براساس بحث عمومی همه جانبه، توافق و تفاهم و نه اعمال نظر و ارادۀ یک جمع یا فرد نخبه، به تجربه گذاشته شود. تا این بحث هااز طریق شرکت کنندگان، با تنوع و ابتکارات خود آنان به اقصی نقاط جهان منتقل گردد، به عنوان بدیلی در مقابل شیوه و سبک از بالای جهانی شدن سرمایه دارانه. و بدین گونه فرهنگ تازه ای در حرکت سیاسی اجتماعی و فرهنگی از آغاز شکل گیری فوروم اجتماعی از سال 2001 تا کنون در حال تکوین است که مبنای آن مشارکت و دخالت آحاد انسانی است برای بدست گرفتن سرنوشت خویش به دست خویش و در اشکال مختلف سازماندهی که خود براساس شرایط ویژۀ خود و با استفاده از تجربیات تا کنونی مناسب میدانند.

امسال این کار در کشوری صورت پذیرفت که سکان دار شکل نوینی از مبارزه در شمال آفریقا بوده است و برای همبستگی با جنبش های اجتماعی در این کشور.محوطۀ دانشگاه بزرگ تونس در بلوار ال منار صحنۀ حضور متنوع جریان های سیاسی از احزاب و نهادهای سیاسی گوناگون تا اتونوم ها و جنبش های اشغال، سازمان ها و تشکل های زنان ، نهادهای کارگری و سندیکا ها و اتحادیه ها، ان جی او ها و موسسات عام المنفعه ، نهادها و سازمان های جوانان بود. نقش و مشارکت نهاد ها و جریان های تونسی بویژه زنان در این فوروم چشم گیر بود به طوری که در گردهمائی پایانی مارش روز اول در استادیوم بزرگ تونس از 12نفر پیام دهنده 11 نفر زن بودند.

پلاکاردهای خوش آمد به شرکت کنندگان در فوروم سال 2013 در تونس با شعار جهانی دیگر ممکن است (عالم آخر ممکن ) در هر گوشۀ شهر به چشم می خورد و در هر خیابان و چهار راهی می شد شرکت کنندگانی را دید که کیف پارچه ای اهدائی فورم را به شانه داشتند و حضور فوروم را در شهر به نمایش می گذاشتند. مردم تونس این میهمانان را با گشاده روئی می پذیرفتند و با آنان به بحث و گفتگو در زمینه های مختلف می پرداختند به ویژه جوانان تونس خوشحال از این حضور همبستۀ جهانی در کشور خود بودند و به گفتۀ خود برایشان درس ها و انگیزه های بسیاری را در بر داشت و این که این حضور بر رفتار پلیس نیز تأثیر گذاشته و اجتماعات آنان از سرکوب در امان بود.

شرکت در تک تک ورک شاپ ها و میزگردها و سمینار ها از عهدۀ یک فرد خارج بود و طبعا گزارش آن ها ناممکن. قطعا ارزیابی از آن ها توسط گردانندگان شان و یا شرکت کنندگانی که بحث های معینی را دنبال کردهاند ارائه داده خواهد شد.

در مجموع می توان گفت که فوروم اجتماعی در دنیای مسموم از فرهنگ سودجویانه و از بالای سرمایه دارانه ، و سترونی و بوروکراتیسم جریانهای چپ سنتی، مجالی است برای شکل گیری و بالندگی اندیشه ورزی همبستۀ جهانی در مقابل جهانی سازی نئولیبرال قدرت های سرمایه داری و تبادل دموکراتیک آن برای ساختن دنیائی دیگر متکی بر ارزش های انسانی و نه بر سود و منافع اقلیتی ناچیز. از آن جا که فوروم فضائی باز و بدون کنترل برای بحث وگفتگو میباشد ، میتواند در جاهائی مورد سؤاستفادۀ نهادهای داری امکانات و پول قرارگیرد، از جمله در تونس نیز حضور چنین نیروهائی بویژه نیروهای مذهبی از جمله عوامل سفارت جمهوری اسلامی به چشم می خوردند که در پوشش دفاع از فلسطین شرکت داشتند والبته قابل تأکید است که در انزوا بودند.

این موضوع که چه تمهیداتی برای سازماندهی فوروم باید درنظر گفته شود که بدون در قلطیدن در نظارت و کنترل مرکزی، جلو سؤاستفادۀ مذکور گرفته شده و به شکلی مؤثر و بهینه مشارکت هرچه بیشتر مردم و نیروهای مردمی را فراهم سازد از بحث های دور آیندۀ شورای برگزاری فوروم و فعالان آن خواهد بود.

حسین نقیپور

4 آپریل 2013