برای آزادی

مجازات زبان مادری؛ «علیرضا فرشی» به ۵۰ ماه زندان محکوم شد

استان وایر - دادگاه انقلاب تهران با ابلاغ حکمی «علیرضا فرشی دیزج یکان» زندانی سیاسی محبوس در زندان فشافویه را مجموعا به ۴ سال و دو ماه حبس تعزیری محکوم کرد.

بر اساس گزارش‌های رسیده به «ایران‌وایر»، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی «ایمان افشاری»، طی حکمی روز چهارشنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۰، علیرضا فرشی را به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» به سه سال و ۶ ماه حبس تعزیری و از بابت اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۸ ماه حبس تعزیری محکوم کرده است.

در حکم صادرشده، این فعال مدنی آذربایجانی همچنین به دلیل داشتن سابقه کیفری به دو سال محرومیت از عضویت در دسته‌جات و احزاب و گروه‌ها و ۲ ماه (هرروز به مدت ۴ ساعت) کار در بخش بازیافت شهرداری شهر تهران محکوم‌شده است.

علیرضا فرشی یکی از شاخص‌ترین فعالان مدنی در حوزه مطالبه حقوق زبانی اتنیک‌های ساکن در ایران است. وی دارای فوق‌لیسانس مهندسی کامپیوتر از «دانشگاه صنعتی شریف»، استاد اخراجی «دانشگاه سراج» و عضو سابق هیئت‌علمی «دانشگاه بین‌المللی جلفا» و فرزند یکی از نظامیان کشته‌شده در جنگ ایران و عراق است.

این فعال مدنی آذربایجانی بارها سابقه بازداشت به علت فعالیت‌های مدنی خود، ازجمله تأسیس کتاب‌خانه به زبان تُرکی آذربایجانی در روستاهای محروم آذربایجان، ایجاد کمپین‌های مطالبه تدریس زبان مادری و برگزاری مراسم گرامیداشت روز جهانی زبان مادری را دارد.

دی‌ماه سال ۱۳۹۸، شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر تهران به ریاست قاضی «بابایی»، «علیرضا فرشی»، «اکبر آزاد»، «حمید منافی» و «بهنام شیخی» را به دلیل شرکت در مراسم «روز جهانی زبان مادری» در سال ۱۳۹۲ در شهرستان بهارستان، مجموعاً به ۸ سال حبس تعزیری و هشت سال تبعید محکوم کرد.

علیرضا فرشی هم‌اکنون در حال سپری کردن دوران محکومیت دوساله در زندان تهران بزرگ است. او روز ۳۱ تیرماه ۱۳۹۹ در شهر تهران و هنگام مراجعه به منزل بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. نیروهای امنیتی برای اعمال فشار بر علیرضا فرشی به دلیل نوشتن نامه‌های سرگشاده و انتقاد از شیوه دادرسی پرونده و همچنین افشای شرایط نامساعد زندان اوین، او را به زندان تهران بزرگ (فشافویه) تبعید کردند.

بااین‌وجود این پایان فشارها بر علیرضا فرشی نبوده است. سال گذشته و تنها یک روز مانده به «روز جهانی زبان مادری»، این فعال مدنی آذربایجانی در تماس با نزدیکان، خبر از «پرونده‌سازی» جدید وزارت اطلاعات علیه خود داده بود. پرونده‌هایی که در دوران حبس علیه وی گشوده شده است.

بر اساس گزارش‌های رسیده به ایران‌وایر، روز چهارشنبه ۱۱ فروردین، علیرضا فرشی در جلسه ابلاغ حکم دادگاه، پس از اعتراض شفاهی به حکم صادرشده علیه خود، این حکم را «مصداق احکام دادگاه‌های صحرایی» عنوان کرده است.

صبح روز ۱۱ فروردین این فعال آذربایجانی بدون اعلام قبلی با دستبند و پابند به شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران جهت برگزاری جلسه ابلاغ حکم انتقال داده‌شده است. همچنین عدم اعلام زمان برگزاری جلسه ابلاغ موجب شده است که وکیل علیرضا فرشی امکان حضور در جلسه و امضا و تحویل برگه ابلاغیه موکل خود را نیابد.

این زندانی سیاسی محبوس در زندان فشافویه، در یک فایل صوتی که عصر روز چهارشنبه ۱۱ فروردین توسط نزدیکان وی منتشرشده است، به تشریح دقیق جزئیات جلسه دادگاه، دیالوگ‌های ردوبدل شده میان خود و قاضی و شیوه دادرسی در پرونده پرداخته است.

علیرضا فرشی در این فایل صوتی گفته است که بدون اطلاع قبلی از تاریخ ابلاغ حکم و با پابند و دست بند به دادگاه منتقل‌شده و همچون جلسه دادگاه روز ۲۶ اسفند ۱۳۹۹، بدون حضور وکیل و عدم امکان دسترسی به محتویات پرونده و نبود زمان کافی برای تهیه لایحه دفاعیه از سوی وکیل برای دفاع موثر از اتهامات انتصابی، در «دادگاهی ۵ دقیقه‌ای» محکوم به زندان شده است.

این فعال مدنی آذربایجانی در این فایل صوتی در ارتباط با مصادیق صدور حکم علیه خود نیز اعلام کرده است که از دید مقامات قضایی صادرکننده حکم، «وقف کتاب‌های تُرکی به روستاهای دورافتاده آذربایجان از دلایل صدور حکم تبلیغ علیه نظام» و «انتشار تصاویر زندانیان آذربایجانی از جمله عباس لسانی یکی از دلایل اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی کشور»، عنوان‌شده است.

علیرضا فرشی همچنین جزو زندانیان سیاسی است که با مداخله نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در دروان شیوع کرونا، به مرخصی درمانی اعزام نشده است.

این فعالان مدنی اهل شهرستان مرند، پیش‌تر در نامه‌ای سرگشاده خطاب به رییس قوه قضاییه که از سوی خانواده وی منتشر شد، با تشریح عملکرد نیروهای امنیتی نسبت به عواقب آن هشدار داده و خواستار برخورد با خاطیان شده بود. وی در بخشی از این نامه با طرح این سؤال که چه کسی بر بازجویان وزارت اطلاعات نظارت دارد، از قول یکی از بازجویانش نوشت است: «من خود شاکی، بازپرس، قاضی، دادستان و زندانبان هستم. شما راهی جز تبعیت از من ندارید و حتی اگر تخفیفی در مجازاتتان بخواهید، باید به من مراجعه کنید.»

در ماه‌های اخیر فشار دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی بر فعالان زبان مادری به‌ویژه فعالان مدنی تُرک افزایش‌یافته است.

در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ و در یکی از تلخ‌ترین وقایع این سال، «یاشار پیری»، فعال مدنی ساکن تبریز روز سوم اسفندماه و هم‌زمان با «روز جهانی زبان مادری» به دلیل مشارکت در کمپین «روز کتاب تُرکی» و هنگام توزیع کتاب بین شهروندان تبریزی، توسط نیروهای بسیج بازداشت شد. یاشار پیری بر اثر ضرب‌وجرح شدید توسط نیروهای بسیج و تداوم شکنجه در بازداشتگاه اطلاعات سپاه تبریز، دچار آسیب‌دیدگی مجاری تنفسی و نارسایی کلیوی شد و به دلیل عوارض ناشی از شکنجه تا روز ۱۹ اسفندماه در «بیمارستان امام رضا» در تبریز بستری بود.

در آخرین روز سال ۱۳۹۹ نیز دادگاه انقلاب شهرستان مراغه، «مختار ابراهیمی» نویسنده و کنشگر مدنی ساکن این شهر را به ۱۰ سال حبس تعزیری کرد.