برای آزادی

پنهانکاری وزارت کار درباره مرگ کارگران معدن

در چهارماه اخیر خبر مرگ ۱۸ معدنچی در اثر حوادث کار به رسانه‌ها راه یافته است. تنها در دی ماه شش معدنچی حین کار کشته شده‌اند اما وزارت کار که ناظر و ضابط اجرای قانون کار و ایمنی کارگران در محیط کار است، مرگ کارگران را لاپوشانی می‌کند. مدیر کل بازرسی وزارت کار مدعی است مرگ کارگران معدن در ایران سال گذشته درصد کاهش یافته و در سال جاری تنها ۱۰ معدنچی باخته‌اند. به گفته‌ی یک کارشناس ایمنی کار، معدن‌داران صاحب نفوذ و صاحبان معادن کوچک نیز درباره حوادث کار در معدن پنهانکاری می‌کنند.

در چهارماه گذشته ۱۸ معدنکار جانشان را بر اثر حوادث کاری از دست داده اند

علیرضا مظفری، مدیرکل بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۶ دی در سمینار «ایمنی فعالیت‌های معدنی» در دانشگاه دامغان مدعی شد که حوادث ناشی از کار در معادن ایران در سال گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته و در سال جاری نیز ۱۰ کارگر معدن در اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند.

اما از ابتدای پائیز یعنی تنها طی چهار ماه خبر مرگ ۱۸ کارگر معدن در رسانه‌ها منتشر شده است.

از آخرین نمونه‌ها، ۲۸ دی ماه یک کارگر معدن «آسفیج» زیر آوار ریزش دیواره‌های معدن مدفون شد و جان باخت. پنج‌شنبه ۱۹ دی معدن زغال سنگ همکار ریزش کرد. یک کارگر جان خود را از دست داد و چهار کارگر دیگر زخمی شدند. کارگران مصدوم که پا و کمرشان دچار شکستگی شده بود ساعت‌ها منتظر ماندند تا بالگرد به منطقه برسد و آن‌ها را به بیمارستان منتقل کند.

سه روز پیش از حادثه معدن همکار، چهار کارگر نیز در دو حادثه جداگانه معدن در رودبار و کرمان کشته و مصدوم شده بودند.

غلامحسین عشقی، کارشناس ایمنی و بهداشت کار ۳۰ دی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) سخنان مدیر کل وزارت کار را درباره حوادث ناشی از کار در معدن‌های ایران رد کرد.

عشقی در عین حال گفت که اخبار حوادث کار در معادن دقیق نیست زیرا برخی معدن‌داران که پس از خصوصی‌سازی معادن را در اختیار گرفته‌اند آن قدر نفوذ و قدرت دارند که آمار را پنهان نگهدارند.

به گفته‌ی این کارشناس ایمنی کار معادن کوچک نیز اغلب کمیته‌های حفاظت فنی تشکیل نمی‌دهند:

«سازوکاری برای کنترل و نظارت بر معادن کوچک وجود ندارد و پیمانکاران بدون کمترین کنترلی سخت‌ترین شرایط را بر کارگرانشان تحمیل می‌کنند… معادنی در کشور وجود دارند که پروانه بهره‌برداری ندارند. کارگران این معادن بیمه نیستند و حداقل‌های اداره کار در مورد آنها رعایت نمی‌شود. آمار مرگ ناشی از کار در این معادن را در دست نداریم و حتی گاهاً صدایشان به رسانه‌ها نیز نمی‌رسد. احتمال دارد که به وزارت کار آمار اشتباه رسیده باشد.»

فرشاد اسماعیلی، وکیل دادگستری ۲۲ دی در توئیتی به این حوادث در معدن پرداخت:

امروز هم «حسن غلامی» کارگر معدنچی ۲۷ ساله معدن «گلشانه» در منطقه معدنی «دستگران» در اثر حادثه ریزش تونل، جان باخت.

روزشمار مرگ کارگرانِ معدن:

۱۶ دی: مرگ کارگر معدن دلیجان
۱۷ دی: مرگ کارگر معدن کلانه رودبار
۱۹ دی: مرگ کارگر معدن همکار
۲۲ دی: مرگ کارگر معدن دستگران
و...

پنج هزار و ۴۰۰ معدن در کشور وجود دارد که حدود ۱۰۰ هزار نفر کارگر به‌صورت مستقیم در آن‌ها کار می‌کنند.

کار در معادن فرسوده ایران که اغلب فاقد استانداردهای ایمنی و بهداشتی هستند تا کنون مرگ و مصدومیت کارگران بسیاری را در پی داشته است.

افزون بر حوادث منجر به فوت یا مصدومیت، بیماری‌های شغلی نیز در میان کارگران معادن بیداد می‌کند. کارگران مرتباً با آلودگی‌های تنفسی مواجه می‌شوند. آن‌ها ساعت‌ها از نور و روشنایی محروم هستند و این عوامل باعث بیماری‌های ناشی از کار می‌شود.

ایران هنوز به مقاوله‌نامه ۱۷۶ سازمان جهانی کار درباره وضعیت ایمنی معادن نپیوسته است

وزارت کار می‌گوید در حال تهیه لایحه‌ای برای پیوستن ایران به مقاوله‌نامه ۱۷۶ سازمان جهانی کار است در همین راستا تفاهم‌نامه‌ای برای بهبود ایمنی معادن به امضا رسیده است.

حوادث کار منجر به مرگ به گزارش پزشکی قانونی در بهار امسال به نسبت مدت مشابه سال قبل ۱۷ و نیم درصد افزایش داشته است. در این بازه زمانی ۴۲۱ کارگر جان خود را در اثر حوادث ناشی از کار از دست داده‌اند.

به رغم لاپوشانی حوادث کار توسط دولت و کارفرمایان، پرونده‌ای در ارتباط با حوادث ناشی از کار در ایران در سازمان جهانی کار گشوده شده است.